Ο βήχας είναι μέρος μιας αυτο-προστατευτικής αντίδρασης του οργανισμού. Ο βήχας μπορεί να είναι μια κουραστική και ενοχλητική εμπειρία. Ωστόσο, είναι βασικό κομμάτι του μηχανισμού αυτο-καθαρισμού του οργανισμού. Χρησιμεύει κυρίως στον καθαρισμό των αεραγωγών, προστατεύοντας έτσι τους πνεύμονες.. Ωστόσο, ο υπερβολικός βήχας μπορεί να υποδεικνύει μια υποκείμενη νόσο ή διαταραχή.
Σε κάποιες περιπτώσεις ο βήχας είναι ξηρός, ενώ σε άλλες θεωρείται παραγωγικός. Παραγωγικός είναι ο βήχας που φέρει βλέννα. Η βλέννα καλείται επίσης φλέμα ή πτύελο.
Ο βήχας είναι κοινό σύμπτωμα σε αναπνευστικά νοσήματα όπως το Άσθμα και η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια και καμιά φορά μπορεί να είναι σύμπτωμα φαρμακευτικής αγωγής. Η υπερβολική ποσότητα εκκρίσεων (φλέματος) στους αεραγωγούς μπορεί επίσης να ενεργοποιήσει το αντανακλαστικό του βήχα, ιδιαίτερα όταν τα φλέματα είναι παχύρευστα και κολλώδη και εμποδίζουν τα μαλακά τριχάκια (κροσσοί) που υπό φυσιολογικές συνθήκες μεταφέρουν τη βλέννα έξω από τους αεραγωγούς. Όταν όμως είμαστε άρρωστοι και ιδιαίτερα όταν τα φλέματα είναι παχύρευστα και κολλώδη, η αντίδραση του βήχα δεν αρκεί για να αποβάλει το φλέμα.
Αίτια
Εκτός από τις πρόσφατες λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού, όπως το κοινό κρυολόγημα και η γρίπη, άλλα κοινά αίτια βήχα περιλαμβάνουν:
- Αλλεργίες και άσθμα
- Πνευμονικές λοιμώξεις, όπως πνευμονία ή οξεία βρογχίτιδα
- Χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (εμφύσημα ή χρόνια βρογχίτιδα)
- Παραρρινοκολπίτιδα που οδηγεί σε οπισθορρινική καταρροή
- Πνευμονοπάθειες, όπως βρογχιεκτασία, διάμεση πνευμονοπάθεια ή όγκοι
- Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
- Κάπνισμα
- Έκθεση σε παθητικό κάπνισμα
- Έκθεση σε ατμοσφαιρικούς ρύπους
- Αναστολείς ACE (φάρμακα που χρησιμοποιούνται στον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης)