Η Χ.Α.Π. είναι μια συχνή νόσος η οποία προλαμβάνεται και αντιμετωπίζεται. Χαρακτηρίζεται από εμμένουσα απόφραξη των αεραγωγών προοδευτικά επιδεινούμενη, η οποία σχετίζεται με μια παθολογική φλεγμονώδη ανταπόκριση των αεραγωγών και του πνεύμονα στην επίδραση της εισπνοής επιβλαβών ουσιών, όπως ο καπνός .Δύσπνοια, βήχας και πτύελα είναι συνήθη συμπτώματα της ΧΑΠ.
Αίτια ΧΑΠ
Η πιο σημαντική αιτία που προκαλεί τη ΧΑΠ ,στο 90% περίπου των περιπτώσεων, είναι το κάπνισμα. Επαγγελματικοί παράγοντες που προκαλούν έντονη ή παρατεταμένη έκθεση σε σκόνη, χημικά, αναθυμιάσεις κλπ., μπορεί να προκαλέσουν ΧΑΠ ανεξάρτητα από το κάπνισμα και να αυξήσουν τον κίνδυνο της ασθένειας στους καπνιστές. Η παθητική έκθεση στον καπνό του τσιγάρου επίσης συνεισφέρει στα συμπτώματα του αναπνευστικού και περιορίζει τη λειτουργία των πνευμόνων στους μαθητές. Στη μετέπειτα ζωή, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ΧΑΠ. Επίσης, η ενδοοικιακή μόλυνση από καύσιμα βιομάζας έχει ενοχοποιηθεί σαν παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη ΧΑΠ.
Διάγνωση ΧΑΠ
Η κλινική διάγνωση της νόσου επιβεβαιώνεται με τη μέθοδο της σπιρομέτρησης Η εξέταση πρέπει να πραγματοποιείται σε ασθενείς με δύσπνοια, χρόνιο βήχα, παραγωγή πτυέλων και με ιστορικό έκθεσης σε παράγοντες κινδύνου της νόσου
Η σπιρομέτρηση είναι η πιο συχνά χρησιμοποιούμενη εξέταση ελέγχου της αναπνευστικής λειτουργίας. Αποτελεί άριστο και εύχρηστο έμμεσο εκτιμητή των μηχανικών ιδιοτήτων του αναπνευστικού συστήματος. Είναι μια ιατρική πράξη η οποία μετράει τον όγκο του αέρα που εκπνέει ή εισπνέει ο εξεταζόμενος σε σχέση με το χρόνο ή μετρά τη μεταβολή του όγκου αυτού σε σχέση με το χρόνο.
Είναι μια πολύ χρήσιμη εξέταση και τα αποτελέσματά της συνδέονται επαρκώς με τη νοσηρότητα και την επιβίωση των ασθενών,
Η σπιρομέτρηση πρέπει να γίνεται όταν:
- Είστε καπνιστής, ιδίως άνω των 40 ετών.
- Έχετε βήχα.
- Νιώθετε δύσπνοια, βάρος στο στήθος ή σας κόβεται η ανάσα.
- Όταν έχετε συριγμό κατά την αναπνοή («σφύριγμα». «γατάκια», «χουρχουρητό»)
- Όταν πάσχετε από κάποιο γνωστό πνευμονικό νόσημα.
- Προληπτικά όταν λαμβάνετε φάρμακα ή πάσχετε από άλλα νοσήματα που μπορεί να επηρεάζουν τον πνεύμονα και σύμφωνα με την γνώμη του ιατρού σας.
Όπως κάθε ιατρική εξέταση, έτσι και η σπιρομέτρηση δεν είναι η μοναδική εξέταση την οποία λαμβάνει υπόψη ο πνευμονολόγος. Για παράδειγμα εάν κάποιος έχει συμπτώματα άσθματος στο παρελθόν, μπορεί να έχει άσθμα ακόμη και αν την συγκεκριμένη στιγμή η εξέταση είναι φυσιολογική. Επίσης ένας καπνιστής μπορεί να έχει φυσιολογική σπιρομέτρηση εάν όμως συνεχίσει το κάπνισμα διατρέχει τον κίνδυνο να εμφανίσει στο μέλλον Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (οπότε και παθολογική σπιρομέτρηση), καρδιακά προβλήματα, εγκεφαλικά επεισόδια, καρκίνο κ.α.
Θεραπεία ΧΑΠ
Δεν υπάρχει οριστική θεραπεία για τη ΧΑΠ. Η θεραπεία στοχεύει στην επιβράδυνση της επιδείνωσης των αεραγωγών ή στην ανακούφιση από τα συμπτώματα.
Τα Βρογχοδιασταλτικά αποτελούν την κύρια θεραπεία για τη δύσπνοια που προκαλείται από τη ΧΑΠ.
Στη σοβαρή ΧΑΠ, τα επίπεδα του οξυγόνου στο αίμα ελαττώνονται επικίνδυνα και η χορήγηση συμπληρωματικού οξυγόνου είναι ευεργετική. Σε ανθρώπους με προχωρημένη νόσο απαιτείται μακροχρόνια οξυγονοθεραπεία.
Άλλες θεραπείες με φάρμακα που χρησιμοποιούνται στη ΧΑΠ, περιλαμβάνουν αντιβιοτικά βλεννολυτικά και αντιοξειδωτικά.
Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι στους ασθενείς με ΧΑΠ, το εμβόλιο της γρίπης είναι αποτελεσματικό στο να μειώνει τον αριθμό, αλλά και τη σοβαρότητα των ιώσεων, στη διάρκεια του χειμώνα. Συνεπώς, ο αντιγριπικός εμβολιασμός συνιστάται σε όλους τους ασθενείς με χρόνια αναπνευστικά προβλήματα και ειδικότερα σε αυτούς με ΧΑΠ.
Πρέπει να υπενθυμίζετε στο γιατρό και στο φαρμακοποιό σας, το αντιγριπικό εμβόλιο, το οποίο πρέπει να γίνεται κάθε χρόνο τον Οκτώβριο.
Όλα τα άτομα μπορούν να κάνουν το αντιγριπικό εμβόλιο, αρκεί να μην είναι αλλεργικά στα αβγά και να μην είναι κρυολογημένα, οπότε πρέπει να αναβληθεί ο εμβολιασμός για λίγες μέρες. Παρενέργειες δεν υπάρχουν, εκτός, ίσως, από κοκκίνισμα και ερεθισμό στο σημείο του σώματος που έγινε το εμβόλιο και, ίσως, κάποια πολύ ελαφρά συμπτώματα γρίπης, αμέσως μετά.
Το εμβόλιο του πνευμονιόκοκκου (ή κατά της πνευμονίας, όπως λέγεται, λανθασμένα) γίνεται εφάπαξ και σε ειδικές περιπτώσεις επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο.